Michael Faraday

Dr Michael Faraday [ˈfærədɪ] (* 22. September 1791 z Newington, Surrey; † 25. August 1867 z Hampton Court Green, Middlesex) isch en änglische Naturforscher gsi und gältet as äine vo de bedütendste Experimentalfüüsiker. Im Faraday sini Entdeckige vo dr „elektromagnetische Rotazion“ und vo dr elektromagnetische Indukzioon häi dr Grundstäi für d Elektroindustrii gläit. Sini aaschaulige Dütige vom magnetooptische Effekt und vom Diamagnetismus mit Chraftlinie und Fälder si dr Aafang vo dr Theorii vom Elektromagnetismus gsi. Scho um 1820 het dr Faraday as dr füerend chemisch Analütiker z Groossbritannie gulte. Er het e Räije vo nöije Choolewasserstoff entdeggt, drunder Benzol und Buten und het d Grundgsetz vo dr Elektrolüüse formuliert.

Dr Faraday isch in äifache Verheltniss ufgwaggse und zum Buechbinder usbildet worde. Er het sich für d Naturforschig begäisteret und het en Aastellig as Laborghilf vom Humphry Davy an dr Royal Institution überchoo. Im Labor dört het er denn sini wäägberäitende elektromagnetische Experimänt usgfüert, im Hörsaal vo dr Institution het er sini Wienachtsvorlääsige abghalte und eso nöiji wüsseschaftligi Erkenntniss verbräitet. 1833 isch dr Faraday dr erst Fuller-Professor für Chemii worde. Er het öbbe 30'000 Experimänt gmacht und 450 wüsseschaftligi Ardikel veröffentligt. Die wichdigste vo sine Publikazioonen zum Elektromagnetismus het er in sine Experimental Researches in Electricity (Experimentalundersuechige über Elektrizidäät) zämmegfasst. Si populärsts Wärk Chemical History of a Candle (Naturgeschichte einer KerzeNaturgschicht von ere Cherze) isch d Mitschrift vo äinere vo sine Wienachtsvorlääsige gsi.

Dr Faraday het für Groossbritannie mee as zwanzig Joor lang d Kadette vo dr Royal Military Academy z Woolwich in Chemii usbildet. Er het für e Hufe vo Behörde und öffentligi Iirichdige gschafft, zum Bischbil für d Schifffaartsbehörde Trinity House, s British Museum, s Home Office und s Board of Trade.

Dr Faraday isch en aktive Aahänger vo dr Sekte vo de Sandemanianer gsi.